لزوم پرورش و ارتقای سطح دانش بصری افراد جامعه از وظایف رسانههای جمعی و نویسندگان دلسوز و صاحب دغدغههای فرهنگی و هنری است در این مطلب سایت سیب (سایت فروش تابلو عکس هنرمندان عکاس ایران ) میخواهیم پا به پای هم بیاموزیم که چگونه با یک اثر هنری همانند یک تابلوی عکس ارتباط برقرار کرده و با جسارت تمام دست به تجزیه و تحلیل آن بزنیم
۱- اگر این اصل را بپذیریم که هر هنرمند واجد “فن و تکنیک” در آفرینش اثر هنری، ناچار از بکارگیری “تخیل” و گزینش سوژههایی فراتر از واقعیت بیرونی است. پس ورود عواطف و احساسات هنرمند به عنوان عصارهی تکمیلکنندهی اثر به درون آن ضرورت بعدی است: فن+تخیل+عواطف=خلق اثر هنری
۲- هر اثر هنری (در اینجا تابلو عکس) که ترکیبی است از تخیل و احساسات هنرمند، قطعاً نمیتواند با یک قالب عکس منجمد و غیرمنعطف مورد تفسیر قرار گیرد. لذا هر مخاطبی در مواجهه با تابلو عکس برداشت و فهم خاص خود را دارد. این بدین معنا نیست که تفسیر و تاویل تابلو عکس بیضابطه و بدون منطق است. اما میتوان ادعا کرد که منطق و استدلال خاص خود را در بطن خود میآفریند
۳- هر شخصی بسته به میزان آشناییاش با عکاسی و تابلو عکس هنری و شیوههای بیان هنرمند از یک سو، و توانایی در بکارگیری ذوق و دقت نگاه خود، قادر است به برداشت منطقی عمیقتری از یک قاب عکس هنری دست یابد و زوایایی را به جستجو بنشیند که در تابلو عکس هنری بر ضمیر ناخودآگاه مخاطبین موثر میافتد، بدون آنکه آگاهانه متوجه آن باشند.
در متن حاضر میخواهیم راههای سادهی ورود به دنیای تحلیل یک اثر هنری (در اینجا تابلو عکس هنری) را تجربه کنیم. هدف نهایی پرورش درک و دریافت بصری زیباییشناختی شاهکارهای عالم تصویر و عکس هنری است. قطعاً نگاه تیزبین و موشکافانهی هر فرد علاقمند و با ذوق، در کنار مطالعهی مکتوبات عرصهی هنری، به کشف رازها و پیچیدگیهای بیشتری منجر خواهد شد که سرآخر لذتی وصفناپذیر را برای وی به ارمغان میآورد
گام اول
از خود بپرسیم: این اثر تابلو عکس هنری متعلق به کیست؟ کی و کجا خلق شده است؟ پیشینه و تجربه صاحب تابلو عکس چیست؟ این اثر چه کارکردی را در بر دارد؟ عکسالعمل مخاطبین و جامعه در قبال ظهور این عکس هنری چگونه بوده است؟ این اثر متعلق به کدام شاخه و مکتب هنری عکاسی است؟
این سوالات منتج به پاسخهایی خواهد شد که مکمل تحلیل اثر و مقوم استدلالهای ما از مضمون و محتوای آن است
گام دوم
توجه به موضوع تابلو عکس هنری . موضوع اثر تمایل جدی هنرمند به امور پیرامونش را افشا میکند. چه چیزی در زندگی هنرمند آنقدر مهم است که موضوع قاب عکس او را به خود اختصاص داده است؟
گام سوم
التفات به فرم و شکل اثر. اجزایی از یک تابلوی عکاسی که با کنار هم قرار گرفتن، روابطی را شکل میدهند که فرم آن اثر را میسازد. در نتیجه فرم اثر شمال: ۱) عناصر بصری و ۲) ترکیببندی است.
۱) عناصر بصری – خط، رنگ، درجهی تیرگی و روشنایی (تونالیته)، شکل، بافت و فضا همگی عناصر بصری یک تابلو عکس هنری را تشکیل میدهند
این عناصر نخستین چیزهایی است که چشم بیننده دریافت میکند. به عنوان مثال یک تابلو عکس هنری با رنگهای ملایم و خطوط منحنی، احساس نرمی و لطافت را به ما منتقل می سازد. خطوط ناهموار، اشکال دندانهدار و رنگهای تند اثری تکاندهنده را میآفریند.
۲) ترکیببندی – نوع رابطهی بین عناصر بصری که ذکر شد و نحوهی قرار گرفتن آنها در کنار یکدیگر، ترکیببندی اثر را میسازد. نوع این روابط درک ما از اثر هنری را شکل میدهد و حتی کیفیت و قدرت تاثیرگذاری آن را تعیین میکند.
هر چند میتوان بینهایت رابطه میان عناصر بصری متصور شد، اما سه اصل کلی در درون این روابط حاکم است که یک تابلو عکس را حداقل در اندازهی کلاسیک آن، به اثر هنری تبدیل میکند. این اصول عبارتند از: هماهنگی، وحدت و تنوع
*وحدت اجزا و عناصر، شکلدهندهی تابلو عکس از لحاظ محل قرار گرفتن، اندازهها، تناسبات، کیفیات و جهت عناصر است.
*هماهنگی همان وجود نظم و ترتیبی است میان اجزا، تا بیانی روشن و گویا را القا کند.
*تنوع نیز در چند وجهی بودن اثر نمایان خواهد شد که با تحرک و پویایی، جذابیت عاطفی و بصری تولید میکند.